Hukum Bermazhab

Terdapat 4 aliran mazhab yang masyhur dalam kalangan Ahli Sunnah Wal Jamaah yang masih utuh sehingga ke hari ini iaitu Mazhab Hanafi, Maliki, Syafie dan Hanbali. 4 mazhab ini telah diasaskan oleh mereka yang faqih dan mencapai mujtahid mutlak. Kefaqihan pengasas mazhab mendorong mereka mengajar dan membimbing masyarakat awam dalam memahami syariat Islam melalui Al-Qur'an, Al-Sunnah, Ijmak dan Qiyas.

Sebelum anda bertanya, "Perlukah kita bermazhab?", maka anda mesti menjawab terlebih dahulu "Perlukah sekolah buat saya dalam memahami syariat Islam?" Ruang lingkup maksud sekolah di sini ialah 'belajar dan berguru kepada mereka yang benar-benar faqih' dalam mempelajari dan mengetahui sesuatu. Kalau anda masih memerlukan sekolah, maka demikian juga dengan mazhab. Ini kerana tanpa mengikuti salah satu dari 4 mazhab ahli sunnah wal jamaah yang diakui tadi, maka anda tidak mampu untuk memahami syariat Islam berlandaskan Al-Qur'an, Al-Sunnah Ijmak dan Qiyas dengan baik kecuali anda telah mencapai mujtahid dan mampu berdikari dalam istinbat hukum syar'i.

Kepentingan bermazhab dapat dilihat berdasarkan firman Allah SWT (mafhumnya):

"Bertanyalah kepada orang yang berpengetahuan jika kamu tidak mengetahui." (Surah Al-Nahl: 43)

Dalil ini menunjukkan keharusan bermazhab bagi mereka yang tidak mampu berdikari dalam istinbat hukum syar'i. Sudah tentu, setiap sekolah mempunyai cara atau metod tersendiri dalam mencapai kesimpulan sesuatu hukum.

Menurut Prof. Muhammad Abu Zahrah, ketika Imam Al-Syafie belum mandiri (berdikari) dalam istinbat hukum, Imam Al-Syafie telah mengikuti Imam Malik yakni Mazhab Maliki. Oleh sebab itu, Imam Al-Syafie pernah membela mazhab Ahli Hadis (Mazhab Maliki) dalam menentang mazhab Ahli Ra'yi (Mazhab Hanafi).

Adapun mazhab Imam Al-Syafie sebelum mengikuti mazhab Maliki ialah mazhab muftinya di Mekah yakni Sufyan bin 'Uyainah (salah seorang mufti di Mekah). Dan terdapat catatan panjang lebar mufti-mufti yang terdiri dari kalangan salaf al-soleh di dalam kitab I'lamul Muwaqqiin. Mufti-mufti inilah yang mengeluarkan fatwa kepada masyarakat awam dalam menentukan sesuatu hukum.

_____________________________
Bibliografi:
1. Al-Syafie karya Prof. Muhammad Abu Zahrah.
2. Usul al-Fiqh karya Prof. Muhammad Abu Zahrah.
3. I'lamul Muwaqqiin karya Sheikh Ibn Al-Qayyim.
4. Sejarah Pembinaan Hukum Islam karya Mahmood Zuhdi bin Abdul Majid.