Imam Al-Syafie Terkeluar Dari Mazhab Al-Syafie

Pada masa yang lalu, kita telah membincangkan tentang Qaul Qodim dan Qaul Jadid serta berbagai macam Qaul (Pendapat-pendapat) dalam Mazhab Al-Syafie. Tetapi, masih ada yang belum dibahaskan iaitu tentang Qaul Imam Al-Syafie dan Qaul Mazhab Al-Syafie. 

Imam Al-Syafie Terkeluar Dari Mazhab Al-Syafie

Jika ada yang rajin berinteraksi bersama-sama dengan ustaz-ustazah, mungkin dia pernah terdengar kata-kata seperti ini, "Pendapat Imam Al-Syafie tak semestinya pendapat Mazhab Al-Syafie". Persoalannya, adakah kata-kata ini membuktikan bahawa Imam Al-Syafie terkeluar dari Mazhab Al-Syafie?

Qaul Imam Al-Syafie dan Mazhab Al-Syafie

Saya telah mengemukakan persoalan tersebut kepada Ustaz Umar Muhammad Noor. "Pendapat Imam Al-Syafie tak semestinya pendapat Mazhab Al-Syafie. Persoalannya, adakah kata-kata ini membuktikan bahawa Imam Al-Syafie terkeluar dari Mazhab Al-Syafie? Ataukah ianya bermaksud bukan pendapat yang sahih dalam mazhab?" Lantas, Ustaz Umar berkata, "...yang kedua ini lebih tepat". Ini menunjukkan perbezaan pendapat antara Imam Al-Syafie dan para pengikut Al-Syafie diperbincangkan dari sudut Qaul (pendapat/ kata).

Pengikut Mazhab Al-Syafie yang Sebenar

Pernah suatu ketika saya dikejutkan pula dengan kata-kata seseorang, mafhumnya, "Pengikut Mazhab Al-Syafie sekarang tidak mengikut kata-kata Imam Al-Syafie yang sebenar. Mereka bertentangan dengan pendapat Imam Al-Syafie, tetapi mereka berani mengatakan bahawa mereka adalah pengikut Mazhab Al-Syafie." Secara logik, memang seseorang yang mengikuti Mazhab Al-Syafie perlu mengikuti pendapat Imam Al-Syafie. Tetapi, hakikat dan realiti sebenar tidak begitu maksudnya. Hal yang benar ialah seseorang yang mengikuti Mazhab Al-Syafie perlu berpegang kepada pendapat yang Sahih atau Muktamad dalam Mazhab Al-Syafie. 

Mengapa Terjadi Perbezaan Pendapat Antara Imam Al-Syafie dan Pengikutnya?

Faktor yang menyebabkan perbezaan pendapat ini adalah disebabkan:

(1) Kehujahan nas atau dalil. 

Mungkin pengikut Mazhab Al-Syafie telah menemui dalil atau hadis yang sahih yang bertentangan dengan pendapat Imam Al-Syafie atau mereka telah menemui kelemahan pendapat Imam Al-Syafie.

(2) Pentarjihan. 

Mungkin perbezaan ini terjadi kerana pentarjihan pengikut Mazhab Al-Syafie yang berbeza dengan pentarjihan Imam Al-Syafie.

Kata Ustaz Haji Mujiburrahman

Harus dibezakan antara "pendapat Mazhab Syafi'i" dan "pendapat Imam Syafi'i". Tidak semua produk hukum yang ada dan berlaku dalam madzhab Syafi'i bersesuaian dengan pendapat Imam Syafi'i kerana terdapat kemungkinan dan kebolehan untuk mentahqiq kembali pendapat imam. 

Tidak ada satu huruf pun pada ucapan Imam Syafi'i yang mengatakan bahawa pendapat yang sudah beliau kemukakan harus diamalkan dan tidak boleh diganggu gugat oleh pengikut-pengikut beliau yang sesudahnya. Justeru beliau mengatakan yang sebaliknya iaitu "Jika kamu dapatkan di dalam kitabku sesuatu yang menyalahi sunnah Rasulullah SAW, maka ambillah sunnah Rasulullah SAW itu dan tinggalkan ucapanku." 

Ucapan beliau ini walaupun merupakan petanda ketawadhu'an namun dengan penuh pertimbangan dan semangat kehati-hatian telah dilaksanakan oleh para ulama pengikut beliau. Jadi, tidak benar kalau dikatakan bahawa ulama-ulama Syafi'iyah mengikuti saja secara membabi buta ucapan-ucapan Imam Syafi'i kerana kalau itu dilakukan bererti menentang perintah Imam Syafi'i sendiri.

_____________________________
Bibliografi:
(1) Al-Syafie karya Prof. Muhammad Abu Zahrah.
(2) Imam Al-Syafie fi Madzhabihil Qodim wal Jadid karya Dr. Ahmad Nahrawi.
(3) Argumentasi Ulama Syafi'iyah karya Ustaz Haji Mujiburrahman.
(4) Soal-Jawab bersama Ustaz Umar Muhammad Noor.